Wat zorgt er nou eigenlijk voor dat ultra atleten in staat zijn zulke extreme uitdagingen te volbrengen? Is het hun fysieke gestel of zit het vooral tussen de oren? Een recent onderzoek van The Conversation – gepubliceerd in PLOS One – bestudeert de rol van motivatie en volharding binnen de ultrasport. De uitkomsten duiden erop dat het mentale aspect – niet geheel onverwacht – een opvallend grote rol speelt, maar ook dat kent natuurlijk zijn grenzen.

Allereerst een leuk detail: de studie stelt dat atleten die langer dan zes uur sporten óf een afstand langer dan een marathon lopen, vallen onder de categorie ‘ultra atleten’. Dat betekent dat Long Distance triatleten dus ook tot deze categorie behoren.

Uiteraard ondervindt iedereen weer andere obstakels tijdens het volbrengen van een ultra marathon of ultra triathlon, maar misselijkheid, overgeven, blaren en spierpijn blijken de grootste veroorzakers van een DNF. Naast deze fysieke klachten en ongemakken voelen mensen zich enorm vermoeid, ervaren ze vervelende emoties en nemen negatieve gedachten de overhand. Om een goed beeld te krijgen van wat ultra atleten motiveert om door te gaan, ondanks deze fysieke en mentale uitdagingen, focust de studie zich op een groep van 56 ultra-marathon lopers die deelnamen aan een ultra loop van 100 mijl op Hawaii. Niet alleen de afstand van maar liefst 160 kilometer maakt deze race tot een bijzonder pittige, atleten trotseren ook nog eens 7500 hoogtemeters én het is logischerwijs warm op het eiland.

Bepaald niveau van mentale kracht standaard aanwezig bij ultra atleten

Uit de reacties van deelnemers op een enquête blijkt dat wilskracht en volharding – oftewel mentale kracht – geen enkele garantie geeft op een goede uitkomst. De onderzoekers concluderen dat een bepaald niveau van mentale kracht standaard nodig is om je überhaupt op een dergelijk evenement voor te kunnen bereiden, maar daarna zijn er andere fysieke, logistieke en psychische factoren die een grotere invloed hebben op je prestatie. Dat ultra hardlopers over deze mentale kracht beschikken valt dus in de lijn der verwachting en dit kwam dan ook naar voren toen de antwoorden van ultra hardlopers vergeleken werden met bijvoorbeeld tennissers of vechtsporters.

Zelfvertrouwen

Deze mentale kracht blijkt met name voort te komen uit zelfvertrouwen, het vertrouwen dat een atleet heeft dat een taak goed kan worden uitgevoerd. Met andere woorden: gelooft iemand écht in het doel dat hij of zij zichzelf heeft gesteld? Iemand die ervan overtuigd is een Long Distance in tien uur te kunnen finishen, zal dit eerder doen dan iemand die ook maar enigszins twijfelt.

Met deze kennis zouden sportpsychologen in kunnen zetten op het opbouwen van zelfvertrouwen en ook goede eerdere prestaties kunnen daarbij helpen. Al zijn er mensen die geloven dat je met een harde mentaliteit geboren wordt en het dus in je genen zit, zijn er ook mensen die geloven dat je dit altijd nog kan ontwikkelen.