Het is zaterdagochtend, 07:45 uur. ,,En ik lig met honderden andere atleten in koud water te wachten.” Zo begon een wel heel bijzondere dag uit het leven van Bas Ploeg. Deze dag vond plaats op 14 september vorig jaar, tijdens Challenge Almere: ,,We begonnen allemaal aan de meest fysiek intense avonturen van ons leven; een Long Distance triathlon.” Er blijft echter altijd één vraag terugkomen, waarop het antwoord lastig is en varieert: waarom doen we dit onszelf aan? ,,Over de afgelopen zes maanden, tijdens lange fietsritten en loopjes, dwaalden mijn gedachten vaak af naar deze simpele vraag”, schrijft Ploeg in een blog. ,,Ik denk dat ik nu wat antwoorden op de vraag heb gevonden.”

1. ‘Duurtrainingen zijn onderdeel van het ontdekken van jouw ‘waarom”
,,Afhankelijk van waar ik was en hoe ver ik vorderde in mijn trainingsschema, varieerde het antwoord op de vraag waarom ik mij had ingeschreven. Er was een korte, middellange en lange versie van de uitleg.”

Om kort en krachtig antwoord te geven: Ploeg hield altijd al van sport. ,,Het is echt een onderdeel van mijn leven, het spelen van tennis vanaf jonge leeftijd en later raakte ik verknocht aan buitensporten zoals fietsen, wandelen en surfen. Zwemmen, fietsen en lopen werden logische toevoegingen aan het lijstje van sporten die Ploeg beoefende. In een uitgebreidere, middellange uitleg heeft Ploeg het over de (prettige) directe correlatie tussen input en output. Oftewel: ,,Als je hard traint, doe je het goed. Als je niet traint, wordt het niet leuk. Een verfrissende eenvoud die andere aspecten van mijn leven, zoals mijn werk, niet altijd bieden.”

Met de lange uitleg wordt het filosofischer, gaat Ploeg verder. ,,Ik denk dat het hier op neerkomt: veel dingen die we doen, hebben te maken met het opbouwen van een gevoel van identiteit. We associëren onszelf met bepaalde dingen, en we proberen die associaties te valideren door onze acties. Ik leef graag een leven vol ervaringen: het verkennen van nieuwe plaatsen, nieuwe mensen leren kennen, het aangaan van uitdagingen, het zoveel mogelijk buiten zijn. Het beëindigen van een uithoudingswedstrijd als een Long Distance valideert dit zelfbeeld, deze dingen associeer ik met mijn idee van ‘ik’, en die validatie geeft me een positief gevoel over mezelf.”

2. Omgaan met verandering
Als triatleet leer je als geen ander omgaan met verandering, ontdekte Ploeg. ,,In één van mijn lange trainingsritten, brak bijvoorbeeld mijn derailleur af. Dat richtte veel schade aan bij mijn achterwiel. Tijdens een andere rit moest ik uitwijken voor een auto die mij niet zag, waardoor ik viel.” En zo kan Ploeg nog veel meer voorbeelden bedenken: blessures, het verliezen van voeding tijdens een race. Het vraagt allemaal om een dosis aanpassingsvermogen. ,,Dingen gaan niet altijd zoals je verwacht.”

Wanneer iets in ons leven verandert, maken we de impact die deze verandering heeft in ons hoofd vaak groter dan deze daadwerkelijk is, gelooft Ploeg. ,,Achteraf blijken dingen niet zo’n groot probleem te zijn als ze eerder leken.” Zo brak de atleet eens zijn voet: ,,Ik dacht toen dat het het ergste was wat mij kon overkomen, maar ik kan het mij nu nog nauwelijks herinneren.”

3. De kracht van je gedachten
,,Voor het grootste deel ben ik gaan geloven dat het een mentaal spel is, van begin tot eind.” Dat klinkt misschien raar voor zo’n fysieke sport, gaat hij verder. ,,Maar het mentale spelletje begon al vanaf het moment dat ik het water in ging voor het zwemmen.” Zo pakt Ploeg een gevecht rondom de boei erbij als voorbeeld. Een typische situatie die een beroep doet op ons vermogen om onszelf te kalmeren en niet in paniek te raken.

Ook tijdens een 180 kilometer lange fietsrit kun je mentaal blokkeren. ,,Ik ben er achter gekomen dat fietsen mijn manier van mediteren is”, vertelt Ploeg die ‘gewone’ meditatie heeft uitgeprobeerd, maar dat niet als succes kon bestempelen. ,,Terwijl 180 kilometer op een fiets lang kan voelen, had ik het gevoel dat ik het de hele tijd onder controle had. Toen ik eenmaal in mijn ‘zone’ kwam, voelde het fietsen moeiteloos.” Ook – of eigenlijk vooral – tijdens het looponderdeel werd Ploeg’s mentaliteit op de proef gesteld. Toen zijn maag meerdere keren omdraaide, moest de atleet mentaal alle zeilen bijzetten om de handdoek niet in de ring te gooien.

4. Oefening in perfectioneren
,,In korte races kom je weg met weinig trainen, de verkeerde materialen en weinig kennis van voeding. Maar op de lange afstand moet je jezelf goed voorbereiden.” Van half werk krijg je spijt tijdens een Long Distance triathlon. Zo leert de sport ons dus eigenlijk om perfectionistisch te zijn. ,,Na 50 meter zwemmen, was ik altijd gesloopt. Dus ik kwam er al snel achter dat ik beter moest leren zwemmen.” Ploeg begon met het volgen van zwemlessen en zag snel verbetering. ,,Ik ging van 100 meter naar 200 meter zonder stoppen en de volgende maand van 200 naar 500. Na een half jaar kon ik echt zwemmen.” Behalve dat Ploeg leerde zwemmen, leerde het hem een wijze les: ,,Kom er achter wat je graag wil doen en verbind je er voor een tijdje volledig aan.”

5. Je blijft leren 
,,Ik heb lang getwijfeld of ik mijn lessen moest uitwerken en deze blog moest schrijven”, vertelt Ploeg. ,,Maar toen ik eenmaal de beslissing had genomen het te schrijven, opende dat de deur naar nieuwe vragen over mensen en hun motivatie. Ik raakte gefascineerd door de vraag waarom mensen doen wat ze doen. Met alle informatie die ik vergaarde begon ik mijn eigen motivatie beter te begrijpen, waardoor ik dit verhaal kon schrijven.”

Met triathlon is dit niet anders; je blijft leren en ontdekt steeds nieuwe dingen. ,,Als je voor het eerst iets leest over fietsen, moet je het concept van aerodynamica begrijpen. Als je informatie opdoet om een wetsuit te kopen, moet je over drijfvermogen weten. Als je je verdiept in voeding, ontdek je het belang van glycogeen.” Zo verdiep je jezelf steeds verder in de materie en daag je jezelf uit te blijven leren.

Een beter mens
,,Dus waarom heb ik betaald om mezelf een dag lang uit te putten?”, vraag Ploeg zich tot slot nog eens af. ,,Omdat op kleine en grote manieren, fysiek en mentaal, triathlon mij het gevoel geeft dat ik de persoon die ik ben verbeter.”