De Barkley Marathons is misschien wel de bekendste ultrarun ter wereld, terwijl er tegelijkertijd geen ander event is waar zo’n grote zweem van mystiek omheen hangt. Zoals altijd is het ook dit jaar onduidelijk wanneer de wedstrijd, waar sinds 1989 slechts 17 ultrarunners de finish haalden, maar het kan ieder moment gebeuren. Wat is de Barkley Marathons eigenlijk voor evenement?
Bij de Barkley Marathons lopen de deelnemers vijf rondes door ruig terrein en wordt er zelf genavigeerd, overigens zonder GPS. Ieder jaar is de route anders en dus is voorbereiding niet mogelijk. Ter controle loop je iedere ronde langs checkpoints: simpelweg een plek waar een boek in de natuur is opgehangen. Daar scheuren deelnemers de bladzijde die correspondeert met hun startnummer uit, als bewijs van het lopen van de juiste route. Boek en dus checkpoint gemist? Blijven zoeken, want anders mag je niet aan de volgende ronde beginnen.
In totaal overwinnen deelnemers in de ‘Five Loops of Death’ zo’n tweehonderd kilometer en tegen de 20.000 hoogtemeters. Daar staat zestig uur voor, maar eigenlijk niemand haalt dat: zoals gezegd slechts zeventien lopers sinds 1989. Ook de zogenaamde ‘Fun Run’, waarbij drie van de vijf rondes dienen te worden volbracht, wordt door zéér weinig deelnemers gehaald. Voor iedere ronde staat twaalf uur, maar dat blijkt in de praktijk vaak te hoog gegrepen. De meeste deelnemers stappen na één of hooguit twee rondes uit.
Het evenement vindt feitelijk haar oorsprong in 1977, toen James Earl Ray, de moordenaar van Martin Luther King Jr., uit de gevangenis in Petros, Tennessee ontsnapte. Er werd twee dagen met man en macht naar de moordenaar gezocht, die in het onherbergzame gebied van het Frozen Head State Park – het gebied rond de gevangenis – slechts dertien kilometer afgelegd bleek te hebben. Gary Cantrell, die in deze contreien woonde, vond dat een afstand van niks en had het idee dat hij in dezelfde tijd minimaal 160 kilometer had kunnen afleggen. In 1986 vond vervolgens de eerste editie van de Barkley Marathons plaats, maar pas drie jaar later – in 1989 dus – moesten deelnemers de nog steeds bekende vijf rondes volbrengen. Op papier is de afstand dus 160 kilometer, maar feitelijk tikken de finishers bijna altijd 200 kilometer aan. Er is vrijwel geen race waar zó weinig deelnemers uiteindelijk de finish halen.
Het onherbergzame gebied – waar de natuur nog ongerept is en navigeren uiterst lastig blijkt – maakt de tocht ongenadig zwaar. Ook het feit dat deelnemers zo’n zestig uur constant moeten lopen, maakt de tocht bijna ondoenlijk. Het zou niet de eerste keer zijn dat deelnemers volledig hallucinerend en gedesillusioneerd uit de wildernis worden geplukt en daarmee ook uit de wedstrijd. Het overkwam in 2022 nog de Belg Karel Sabbe – die een jaar later aan het illustere rijtje met finishers zou worden toegevoegd – toen hij vanwege slaaptekort aan een prullenbak (!) de weg stond te vragen, waarop een local besloot de politie in te lichten.
De zweem van mystiek rond de wedstrijd hangt vooral samen met het feit dat eigenlijk niemand weet hoe je je inschrijft, waar je je inschrijft en wanneer de wedstrijd start. Ondanks dat er jaarlijks ruim duizend inschrijvingen zijn, worden er slechts veertig lopers toegelaten. Hoge inschrijftarieven? Helemaal niet: je betaalt slechts 1.60 dollar om mee te doen én je neemt een souvenir (een kentekenbewijs, red.) uit eigen land mee. Daarnaast schrijf je een A4 met een motivatie waarom je vindt dat jij zou mogen starten aan de Barkley Marathons. Luguber: wanneer je bent toegelaten tot de wedstrijd, krijg je een condoleancebrief thuis gestuurd met daarin een uitnodiging om deel te nemen.
Ook al is op dit moment nog niks duidelijk over de Barkley Marathons 2024, lijkt het erop dat we ons binnenkort weer mogen opmaken voor een ongetwijfeld mooie editie. De race vindt tenslotte bijna altijd in maart of april plaats. Kom je startnummer 1 tegen? Berg je dan maar, want volgens Cantrell is dat de loper die de minste kans heeft om de finish te halen. De loper met startnummer 1 wordt dan ook gekscherend het ‘menselijk offer’ genoemd.
Deelnemers die mee mogen doen weten overigens ook nooit precies wanneer ze moeten starten: Cantrell zal ergens binnen een tijdvak van twaalf uur op een schelp blazen en vanaf dat moment hebben de deelnemers nog een uur tot de daadwerkelijke start. Het inmiddels beroemde hek waar lopers ieder jaar verzamelen voor de start én de uren daarna beginnen aan hun volgende rondes, stroomt dan voller. Wanneer Cantrell een sigaret opsteekt, begint de Barkley Marathons.
