Het is een droom voor veel atleten: ooit een contract tekenen bij Nike. Maar hoe mooi het ook klinkt en wellicht ook is, er zit wel degelijk een keerzijde aan de spreekwoordelijke medaille. Zo verplicht Nike haar atleten in veel contracten aan een bepaald aantal races per jaar deel te nemen. Als je in een jaar als dit eens niet zo makkelijk aan deze vereisten kan voldoen, forceert het merk gesponsorde atleten om desnoods geblesseerd aan een race deel te nemen. Daar weet Dafne Schippers alles van. Ondanks een flinke blessure aan haar rug startte de atlete de afgelopen weken verschillende wedstrijden, allemaal uit angst voor een gekort salaris.

Iets waar haar coach, Bart Bennema, logischerwijs niet over te spreken is. ,,Ze had wat mij betreft meteen mogen stoppen”, verklaart hij in een interview met de Volkskrant. ,,Ik ben wel gewoon meegegaan naar die wedstrijden, maar het is geen prettige situatie als je onder deze druk moet lopen. We zijn nu nog steeds bezig om die rug te laten herstellen.”

‘Adidas atleten zie ik hun gang gaan’

Dit soort strenge contracten ziet de coach niet terug bij atleten die door andere grote merken gesponsord worden. ,,Adidas atleten zie ik gewoon hun gang gaan. Die clausules ken ik alleen van Nike. Het is typisch Amerikaans. Ze zijn zakelijker en als je iets tekent, moet je je daar aan houden. De vergoedingen zijn ook hoger. Wij Nederlanders kunnen daar alles van vinden, maar zo zijn de afspraken. Als coach is het niet prettig. Ik sta bij zo’n situatie voor een voldongen feit”

In 2016 nam 800 meter loper Boris Berian het in de rechtszaal al eens op tegen zijn sponsor Nike. Uit documenten die in deze rechtszaak voorbij kwamen, bleek dat de atleet bij tegenslagen al snel veel salaris in zou moeten leveren, schrijft de Volkskrant. Wanneer de atleet minder dan zes wedstrijden startte in een jaar tijd, leverde hij de helft van zijn inkomen in. Bij minder dan tien wedstrijden verloor Berian een kwart van zijn sponsorinkomsten én mocht hij zich niet kwalificeren voor de Spelen of het WK zag hij nog eens 25 procent aan hem voorbij gaan. Daarbij zijn veel atleten verplicht om bepaalde door Nike gesponsorde evenementen bij te wonen en leveren zij een flink percentage van hun salaris in wanneer zij alsnog laten afweten.

‘Je moet een bepaald niveau laten zien’

Deze strenge contracten met hun vele clausules zijn wat atletenmanager Michel Boeting betreft toch terecht: ,,Je kunt het niet vergelijken met een werknemerscontract. Jij verkoopt jezelf om het merk als Adidas of Nike te vermarkten en daar horen verplichtingen bij. Je moet wel een bepaald niveau laten zien.”

Zwangerschap: met acht maanden een wedstrijd lopen

Zelfs een zwangerschap komt atleten duur te staan. Zo zijn er voorbeelden van atleten die hun sponsor verlieten aangezien zij een aanzienlijk deel van hun salaris in moesten leveren en er geen begrip was voor de nodige hersteltijd. De Amerikaanse langeafstandsloopster Alysia Montaño liep met acht maanden zwangerschap nog wedstrijden uit angst voor reducties. Ook is er een voorbeeld van een atlete die binnen één week na haar bevalling alweer trainde. Dat alles om zo snel mogelijk terug op niveau te komen en haar sponsor te pleasen.

Dankzij een enorme mediastorm zag Nike zich genoodzaakt deze strenge regels omtrent zwangerschap aan te passen. Zo kunnen Nike atleten sinds 2019 geen salaris verliezen door hun zwangerschap en mag het merk het inkomen niet reduceren acht maanden voor de geboorte en gedurende tien maanden na de bevalling.

‘Nike betaalt meer, maar is harder’

Niet alle merken zijn even streng als het op sponsorcontracten aankomt, vertelt Boeting. ,,Asics staat bekend als een trouwe sponsor: zij gaan niet opeens gekke dingen doen. Maar je verdient daar ook geen bakken met geld. Nike betaalt meer, maar is harder. Ik ben er bang voor dat ze in deze tijd gebruikmaken van de situatie. Als ze mensen kunnen korten, dan doen ze dat. Dat gebeurt nu overal en dat zal daar niet anders zijn.”