In een Olympische wedstrijd die in de basis wellicht wat minder spectaculair was dan de Olympische vrouwenrace – al was het alleen al omdat de wegen nu droog waren en de vervelende valpartijen daardoor achterwege bleven – heeft Mitch Kolkman een mooi debuut beleefd met een 26e plaats. De wedstrijd werd gewonnen door Alex Yee, die pas in de laatste tweehonderd meter voorbij ging aan Hayden Wilde en zo zorgde voor een totaal verrassende stunt in de slotfase.
Tijdens het zwemmen werd het veld al redelijk uit elkaar getrokken en aanvankelijk ontstond er een kleine kopgroep, met daarin wel een aantal favorieten. Heel sterk was het dat ook Mitch Kolkman onderdeel uitmaakte van die kopgroep. Grootste afwezigen in die kopgroep waren echter een aantal van de grootste favorieten, waaronder Hayden Wilde, Vasco Vilaca, Morgan Pearson en titelverdediger Kristian Blummenfelt. Richard Murray, die ook namens Nederland startte, kwam na het zwemmen al met minuten achterstand uit het water en zou gedurende de race alleen maar meer tijd verliezen.
Ondanks verwoede pogingen in de kopgroep, waar naast Kolkman ook onder andere Alex Yee en Marten van Riel deel van uitmaakten, lukte het niet om de voorsprong van dertig seconden vast te houden. Langzaam maar zeker kwam de achtervolgende groep dichterbij en met nog zo’n vijftien kilometer te gaan, smolten beide groepen samen. Het betekende meteen een vrijwel zeker allesbeslissende run. In deze fase was er overigens slecht nieuws voor een sterk fietsende Kolkman; hij nam zelfs nog even de leiding in het peloton, maar kreeg ook te horen dat hij een tijdstraf van vijftien seconden had uit te zitten wegens een fout tijdens het zwemmen. Dat zou hij uiteindelijk doen in de slotfase van het looponderdeel.
Toen de kopgroep van 32 man T1 binnenreed – en er nog drie atleten onderuit gingen – was het niet verrassend dat de Duitser Jonas Schomburg het snelste wisselde en ook als eerste aan de run begon. Lang duurde dat niet, want Yee had geen zin om te wachten en plaatste al binnen de eerste kilometer een vernietigende versnelling. Eigenlijk leek hij daarmee de wedstrijd meteen op slot te gooien, maar niets was minder waar. Wilde vond het maar niks dat Yee ervandoor ging, bleef rustig en liep het gat in de tweede kilometer dicht.
Eenmaal zij aan zij werd even gehoopt op een bloedstollend spannende battle, maar eigenlijk bleek Wilde zo sterk dat de spanning vrij snel verdween. Al binnen een paar honderd meter wist hij een voorsprong van zo’n vijftien seconden te pakken en die voorsprong bleef vrijwel de hele tijd gelijk.
Tot de laatste vijfhonderd meter, toen Yee bijna uit het niets het gat wist te dichten én naar Wilde toeliep. Met nog tweehonderd meter tot de finish had Wilde geen antwoord meer op de versnelling van Yee, die daardoor toch nog naar de Olympische titel liep. Dat deed hij in een tijd van 1:43:33. Wilde werd tweede in 1:43:39 en Leo Bergere werd, na een prachtig duel met landgenoot Pierre le Corre, derde in 1:43:43.
Mitch Kolkman finishte als 26e in 1:47:21 en tekende daarmee op voor een prachtig debuut. Richard Murray werd 44e in 1:50:55.
