Ironman Hawaii is in zijn 40-jarige bestaan veel veranderd, zowel positief als negatief. Ieder jaar duiken er bijvoorbeeld weer beelden op van grote fietsgroepen die door de drukte ontstaan. Rob Barel is in zijn carrière – in de periode tussen 1984 – 2017 – zo’n tien maal op Hawaii geweest en heeft veel van die ontwikkelingen meegemaakt. ,,Het is gigantisch veranderd, maar het is altijd heel indrukwekkend.”
Barel kwam al in 1984 voor het eerst op The Big Island. ,,De eerste keer dat ik er kwam, keek ik mijn ogen uit. Toen waren honderd deelnemers per wedstrijd veel, het was veel kleinschaliger en amateuristischer. Tegelijkertijd waren er toen wel al persconferenties en helikopters voor de televisie, maar vergeleken met nu was het een oase van rust. In de week voor de wedstrijd was het indrukkend om iedereen in de weer te zien. Toen waren het ook al de beste atleten van de wereld die het aandurfden en -konden. Geleidelijk is het gegroeid, commerciëler en grootschaliger geworden, maar nog steeds is er tien dagen voor de wedstrijd nog helemaal niks te zien in Kailua-Kona. Vanaf een week van tevoren wordt het er overgenomen door triatleten en hun aanhang. Het is steeds gekker geworden met hele hotels die door sponsors zijn volgeboekt en hele straten vol spandoeken van teams en merken. Vroeger ging het er alleen om de wedstrijd.”
(tekst gaat verder onder de foto)
Barel deed vorig jaar als Age Grouper mee bij de heren 60-64 en werd met overmacht wereldkampioen. ,,Het niveau is ook gegroeid. Nu komen er honderden atleten tegelijk het water uit en dat merk je op het fietsparcours. Ik heb me toen een beetje verbaasd hoe druk het was. Het is op de dag zelf een groot peloton en je moet echt zorgen dat je niet in een inhaalpositie komt, want dan moet je een groep in een keer voorbij.” Het is een groot contrast met de beginjaren. ,,Toen reed ik moederziel alleen door de lavavelden.”
Barel heeft door de jaren heen dus veel zien veranderen. ,,Vroeger was er één start, pro’s en amateurs bij elkaar. Er was niet eens een onderscheid tussen pro of Age Grouper: er was een overall categorie en daarnaast kon je ook in je leeftijdsklasse winnen. Er was toen ook geen prijzengeld, maar toch was het een hele grote en prestigieuze wedstrijd.” Na zijn debuut in 1984 ging Barel met een aantal andere top Ironman atleten in San Diego trainen. ,,In het voorjaar van 1985 ben ik met die jongens in San Diego gaan trainen om ervaring op te doen. Toen hebben we besproken dat het eigenlijk schandalig was dat er geen prijzengeld was en hebben we met iedereen besloten naar Nice te gaan in plaats van Hawaii. Scott Tinley heeft dat jaar op Hawaii als stakingsbreker op zijn sloffen gewonnen. Er zijn beelden van Tinley die met iemand in een cabrio een American football overgooide, dat is tegenwoordig ondenkbaar als je ziet hoe hard er gelopen moet worden.” De boycot van Barel en de andere toppers had effect. ,, Het jaar erop was er een prijs van 50.000 dollar voor de winnaar: dat heeft een enorme boost gegeven aan de sport. Daarnaast kregen we een uitnodiging met ticket en hotel. Dat was overigens ook de enige keer dat ze wat voor me hebben gedaan. Dat jaar ben ik helaas nog uitgevallen in de race ook, dat was dus geen geweldig resultaat. Sindsdien hebben ze me denk ik nooit meer voor vol aangezien, misschien ook wel door de staking. Hoewel Mark Allen en Dave Scott toen ook vooraan liepen. Ik heb daardoor een beetje een haat-liefde verhouding met Hawaii ontwikkeld, waardoor ik het ene jaar wel ging en het andere jaar niet. Dit ging zo tot 1998, want toen begon ik mij te concentreren op de Olympische spelen van Sydney.”
(tekst gaat verder onder de foto)
Bij zijn terugkeer naar Kona vorig jaar heeft Barel heel anders kunnen racen dan in zijn prof-carrière. ,,Als Age Grouper was het veel relaxter, dan kan je meer op jezelf focussen omdat je niet voorin zit. Als pro was ik constant bezig om zo ver mogelijk voorin te zitten, in plaats van met mijn eigen wedstrijd en dan loop je het risico om als wandelaar te eindigen. Nu had ik wel redelijk vertrouwen dat wanneer ik heel bleef en niet instortte, dat ik dan een redelijke kans maakte. Dat geeft rust. Het was heel wat anders dan een strijd met een onklopbare Mark Allen: dat heeft me toch een aantal keren een resultaat gekost. Ik had zeker vijf of zes keer in de top tien kunnen eindigen, maar ik moest van mezelf op het podium finishen.” Desondanks werd Barel tweemaal vierde. ,,Ik ben daar nu heel trots op, maar toen niet zo.”
Ironman Hawaii zal voor Barel altijd een speciale race zijn. ,,Hawaii is anders door de omstandigheden en vooral het bij elkaar komen van de besten van de wereld op de lange afstand. Het heeft een enorme uitstraling, vooral omdat het daar allemaal begonnen is. Daarnaast kun je het vergelijken met de Tour de France: dat is dé wielerontmoeting van het jaar. Het wordt hoger aangeslagen dan het wereldkampioenschap en wat dat betreft is het niet veel anders met Ironman Hawaii.”
