De term “triatlon” werd in 1904 reeds voor de eerste keer gebruikt tijdens de Olympische Zomerspelen. Hier waren de disciplines echter verspringen, kogelstoten en sprinten.
Tussen 1920 en 1930 werd er in Frankrijk jaarlijks een triatlon georganiseerd. Eerst in Joinville daarna in Meulan en in Poissy. De race heeft in de loop der jaren verschillende namen gedragen: van Les Trois Sports over La Course des Débrouillards tot La Course des Touche-à-Tout. De wedstrijd werd een lokale traditie die jaarlijks doorging zonder massale belangstelling. In 1934 was La course des Trois Sports in La Rochelle het meest excentrieke gebeuren van het jaar. De wedstrijd bestond uit de oversteek van het kanaal (ongeveer 200 m zwemmen), een fietsparkoers van 10 km van de haven van La Rochelle naar het parc de Laleu gevolgd door 3 rondes op de piste van stade André-Barbeau (dus 1200 m lopen).
Het duurde echter tot september 1974 voor het woord triatlon voor het eerst in zijn moderne en actuele betekenis gebruikt werd. De San Diego Track club Newsletter maakte reclame voor een triatlon westrijd met de slogan : Run, Cycle, Swim set for 25th. Op Fiesta Island (Californië) werd er 5 mijl gelopen, 5 mijl gefietst en 600 yards gezwommen.
{youtube}kCYCPaDXT90{/youtube}
Collins stelde voor om het debat te beslechten door het organiseren van een wedstrijd die alle lange afstandsraces van het eiland combineerde nl. de Waikiki Roughwater Swim (2,4 mi / 3,85 km), de Around Oahu Bike Race (115 mi / 185 km en van oorsprong een tweedaags evenement) en de Honolulu Marathon (26,2 mi / 42,195 km). Niemand van de aanwezigen had ooit deelgenomen aan de Bike Race. Collins berekende dat, door 3 mijl van het fietsparkoers af te nemen en door tegen de klokrichting het eiland rond te rijden, het fietsgedeelte kon starten aan de aankomst van zwemwedstijd en kon eindigen aan de Aloha Tower, de traditionele start van de Honolulu Marathon.
Er werd begonnen met zwemmen omdat de kustwacht exact moest weten wanneer het water gesloten moest zijn voor bootverkeer. Ook het feit dat niemand alle disciplines goed beheerste en dat er slechte zwemmers deelnamen, speelde een rol en dan voornamelijk voor de veiligheid. Iedereen werd ook geteld bij de start en bij het einde van de zwemproef. Stayeren werd verboden omdat de deelnemers eenvoudig niet genoeg ervaring hadden met fietsen in groep. In de eerste editie waren er onvoldoende vrijwilligers om hier toezicht op te houden. Deze controle werd overgelaten aan het eergevoel en de eerlijkheid van de deelnemers. Elk van de deelnemers had zijn eigen team mee voor de bevoorrading, de volgwagen, de voeding en de aanmoedigingen. Van de 15 deelnemers die in de vroege ochtend van 18 februari 1978 startten, waren er 12 die de race uitliepen. Gordon Haller was de eerste die de titel Ironman verdiende door de race te beëindigen in een tijd van 11 uren, 46 minuten en 40 seconden. Haller was een 27 jaar oude taxibestuurder uit Honolulu. Hij was echter tijdens zijn legerdienst ook vijfkamper geweest en hij had de Marine Corps Marathon van 1976 gelopen in 2:27. Zonder bijkomende publiciteit had de race 50 atleten aan de start in het volgende jaar. Omwille van het slechte weer werd de race met een dag verlaat en slechts 15 deelnemers startten op zondagmorgen. Tom Warren uit San Diego en 35 jaar oud, won in 11 uren, 15 minuten en 56 seconden. Lyn Lemaire, een wielrenster uit Boston kwam als zesde deelnemer aan en werd de eerste Ironwoman. Collins was van plan om de race om te vormen in een aflossingskoers om meer deelnemers aan te trekken. Op dat moment ontdekte Barry McDermott, een journalist van Sports Illustrated die in Hawaï was om er een golftornooi te verslaan, de race. Hij schreef er een reportage van 10 pagina’s over (
Sports Illustrated 14 mei 1979 ). Het volgende jaar contacteerden honderden nieuwsgierigen Collins voor een deelname.
{youtube}tRB1p89k7_I{/youtube}
Een mijlpaal in de marketing van de legende en de geschiedenis van de race werd bereikt in februari 1982. Julie Moss, een studente, die deelnam om informatie te verzamelen voor haar thesis over trainingsfysiologie, was op weg naar de aankomst en lag op kop van de race. In de buurt van de finish kreeg ze last van enorme vermoeidheid en dehydratie. In de laatste rechte lijn strompelde ze verder, ze viel als een knock-out geslagen bokser op de grond. Ze kroop recht en vervolgde haar lijdensweg naar de aankomst. Meters van de aankomst werd ze voorbijgestoken door Katleen McCartney. Haar aankomst ging via de televisie de wereld rond. Vanaf dat moment werd alleen al het finishen in de Ironman Hawaï beschouwd als een overwinning.
Bronnen:
Sports Illustrated
