Het is misschien wel het onderdeel waar de meeste triatleten moeite mee hebben: zwemmen. En zodra je tijdens een wedstrijd het vertrouwde zwembad achter je moet laten en het open water tegemoet gaat, wordt de uitdaging nog wat groter. Want, hoe zorg je dat je dat je in een rechte lijn van de ene naar de andere boei zwemt en hoe ga je om met golfvorming en slecht zicht? Marjon Huibers – auteur van het boek Zwem Je Mentaal Sterk – is expert op het gebied van openwaterzwemmen en deelt een paar nuttige tips. Ook blikken we met haar vooruit op het grote avontuur dat haar te wachten staat: het overzwemmen van de Straat van Gibraltar. 

“Recht zwemmen”, antwoordt Huibers – die open water zwemtrainingen organiseert – zonder enige twijfel wanneer we haar vragen waar triatleten vaak moeite mee hebben bij het zwemmen in open water. “Het is heel belangrijk dat je leert om recht te zwemmen. Dat is een kwestie van techniek, want je gaat uiteindelijk daarheen waar je armen naar toe gaan. Als je dus de neiging hebt om met ademhalen je arm mee te nemen, je hand niet recht naar voren in te steken óf wanneer je je catch onder water niet symmetrisch pakt, dan ga je scheef.” Eén van de vele dingen waar Huibers in haar open water trainingen dan ook aandacht aan besteedt. 

‘Die feedback heb je in open water niet’

Iets wat je in het zwembad minder snel zult merken, aangezien je dankzij de lijnen een leidraad hebt en je jezelf dus constant automatisch corrigeert. “Dan zien je ogen waar je bent, dus kun je jezelf corrigeren. Tenzij je in heel helder water zwemt, heb je die feedback in open water niet. Daarom moet je dus zorgen dat je recht zwemt, zodat je recht op de boei afgaat.” 

Een goede voorbereiding is het halve werk

Als je eenmaal in een rechte lijn zwemt, scheelt dat je iedere paar slagen ook een oriëntatiemoment. “Als je recht zwemt, hoef je namelijk maar heel af en toe te kijken of je op koers ligt.” Los van je eigen techniek, hebben de omstandigheden van het water uiteraard ook invloed op je zwemmen. En dat is dus een factor waar je rekening mee moet houden. “Het is zinvol om voor een wedstrijd te kijken hoe andere mensen zwemmen. Als je een ‘poppetje’ volgt en af ziet drijven, en meerdere mensen hebben hier last van, kun je bepalen om op een andere plek het water in te gaan of kun je er tijdens het zwemmen rekening mee houden.”

Naast stroming kun je natuurlijk ook last hebben van wind. Ook daarop moet je je techniek aanpassen, legt Huibers uit: “In het zwembad ben je bijvoorbeeld gewend om op een bepaalde manier adem te halen, maar in open water moet je dat vervolgens aanpassen aan deining, golfslag of waar de wind vandaan komt. Als de wind van rechts komt, ga je niet rechts ademen, want dan slik je de hele tijd water in.” 

Tekst gaat verder onder afbeelding 

Trainen in buitenwater

De beste voorbereiding op de constant wisselende omstandigheden van open water, is simpelweg regelmatig trainen in open water. “Het is belangrijk om te leren in verschillende omstandigheden te zwemmen, zodat je je makkelijker aan kan passen zodra er iets verandert als je buiten zwemt.” Maar, als je in buitenwater traint, doe dat dan samen met een trainingspartner, drukt Huibers iedereen op het hart: “Het is belangrijk dat je nooit alleen zwemt. Desnoods met een ‘kantjesloper’; iemand die vanaf de kant kan ingrijpen of hulp roepen als het nodig is.” 

Oriënteren tijdens ademhaling

Een andere snelle tip die Huibers kan geven, is het beter gebruik maken van het moment waarop je ademhaalt, door jezelf meteen te oriënteren. “Ik heb wel eens gemerkt tijdens het geven van trainingen dat mensen helemaal niets waarnemen tijdens de ademhaling. Het is goed om tijdens die ademhaling om je heen te kijken. Net zoals je onder water zoekt naar benen.” Veel ervaren atleten kijken regelmatig tussen de slagen door – tijdens hun ademhaling – naar voren om de koers te bepalen. “Sommigen kunnen dit heel goed. Dan navigeren ze echt vloeiend en zie je geen ‘hupje’ in de slag.” Onderstaande video laat een voorbeeld zien van deze manier van oriënteren. 

Tekst gaat verder onder video 

Overzwemmen Straat van Gibraltar: ‘Ik geniet van de trainingen’

Huibers traint momenteel hard om eind augustus samen met vriendin Tine Sommeijer de Straat van Gibraltar over te steken. Dat betekent veel kilometers maken. Voorlopig in het zwembad, want buiten is het nog te koud voor de lange duursessies die Huibers nu juist nodig heeft. “We zijn volop in training en dat gaat hartstikke goed. Vorig jaar hadden we dit al willen doen, maar toen moesten we annuleren omdat we het land natuurlijk niet uit konden (in verband met het coronavirus, red.). We gaan er nu eigenlijk vanuit dat het in augustus wel kan.” Gelukkig geniet Huibers niet alleen van het einddoel, maar juist ook van de weg er naartoe: “Trainen is echt geen straf. Ik doe dit gewoon heel graag en geniet van de trainingen die ik doe en de vooruitgang die ik boek.”