Na het luisteren van een discussie over stayeren en penalty’s in de Triathlonbroers podcast naar aanleiding van het NK halve in Klazienaveen, nam Jeroen Visser plaats achter de tekentafel om met een oplossing te komen. Een inschatting maken van tien meter blijft nou eenmaal lastig en wat voor de één tien meter is, is voor de ander zes… of twaalf. ,,Ik vond het best raar dat zo’n innovatieve sport als triathlon door mensen wordt gemeten. Voetbal is een vet oude sport en zelfs daar hebben ze zo’n var (Video Assistant Referee, red.). Ik dacht ‘volgens mij kan dit anders’ en toen ben ik dit gaan bedenken.” Vorige week tijdens het NTB-congres presenteerde Visser zijn ideeën voor een anti-stayer systeem dat werkt via satellietgegevens.

Het systeem – duidelijk uitgelegd in onderstaande animatie – zal werken met een klein lampje bij het stuur: ,,Het lampje is groen. Op het moment dat je binnen de stayerzone komt, maar binnen de twintig seconden blijft wordt het oranje. Dan weet je dat je óf moet versnellen óf remmen. In principe is het zo dat als hij dan rood is, het een penalty wordt.”

Prototype
Een eerste prototype van het systeem is al ontwikkeld: ,,Ik heb een prototype dat al kan bewijzen dat de techniek werkt, maar het is nog best wel onnauwkeurig en de frequentie waarop hij zendt is ook nog niet zo groot. Uiteindelijk moet het natuurlijk heel nauwkeurig zijn, lang blijven werken en klein zijn; het moet iedere seconde kunnen sturen en ontvangen.”

Onterechte penalty’s voorkomen 
Er kunnen zich echter altijd momenten in een race voordoen waarbij een atleet ‘gedwongen’ in de stayerzone terecht komt. ,,Maar je kan het apparaatje zo scherp instellen als je zelf wil. Bijvoorbeeld in stukken waar je bergop gaat of in bochten. Die zou je van tevoren uit moeten sluiten.” Ook tijdens een race zou de jury kunnen bepalen om bepaalde gebieden te negeren. ,,Er zit denkwerk in. Hoe zorg je dat je de juiste informatie hebt en de juiste beslissingen neemt, om te voorkomen dat mensen onterecht gestraft worden.” Want dat is nou juist het doel van het systeem: ,,Het moet gewoon extreem betrouwbaar zijn en daar zit werk in. Het is vervelender om iemand onterecht te straffen, dan iemand onterecht niet straffen.”

Triathlon Bond
,,Ik heb meteen toen ik het idee had de Triathlon Bond gemaild. Zij waren super enthousiast en zeiden dat ik langs mocht komen om het erover te hebben. Dat hebben we gedaan en toen waren ze nog enthousiaster”, vertelt Visser die dus kan rekenen op steun vanuit de NTB. ,,De bond is heel erg steunend en ze denken echt mee. Ze hebben ook meteen de Werkgroep Wedstrijd Officials (jury, red.) bij elkaar geroepen om met hen gesprekken te voeren en na te denken over de consequenties en waaraan het allemaal moet voldoen.”

Jury 
Met hulp van het systeem zou het voor jury duidelijker moeten worden wanneer iemand echt stayert: ,,Ik vroeg of ze wel eens een soort kalibratie sessies doen waarbij er twee pylonnen worden neergezet met zes, twaalf en achttien meter afstand, bijvoorbeeld. Ze zeiden dat ze dat best vaak doen, maar dat er gewoon grote verschillen tussen zitten.” En deze verschillen kunnen vervelende situaties opleveren. ,,Ik weet ook als atleet dat je op het randje wil zitten”, verklaart Visser. Dat maakt het voor de jury natuurlijk een lastige taak om te bepalen waar dit ‘randje’ dan precies is.

Op twintig centimeter nauwkeurig positie bepalen 
Het systeem zal werken via satelliet. ,,Er zijn meerdere satelliet systemen in de wereld. De vier grootste zijn van China, de Russen, Amerikanen en Galileo van Europa. Galileo is het meest recent en nauwkeurig. Als je de vier naast elkaar gebruikt zijn er bepaalde algoritmes die ook worden gebruikt voor de bepaling van posities van drones. Zo kan je live op ongeveer twintig centimeter nauwkeurig de positie bepalen, in het ergste geval een meter. Het is zelfs mogelijk – maar dat is achteraf – om via de baan die de satelliet heeft afgelegd, op centimeters nauwkeurig te komen.”

Financiering 
Maar voordat er echt een product ontwikkeld kan worden, heeft Visser wel enige financiering nodig. ,,Er gaat veel tijd zitten in die ontwikkeling en het bouwen van een goed werkend prototype. Er is een Innovatiefonds Sport. Ze (de NTB, red.) stelden voor daar een aanvraag in te dienen. Daar heb ik met de NTB aan gewerkt.” Het is nu een kwestie van wachten op de uitslag: ,,Het is ook afhankelijk daarvan of het doorgaat of niet. Ze hebben gezegd er naar te streven om het nog in november te laten weten.”

Hoe snel dit allemaal van de grond zal komen als de financiering er is? ,,Het idee is nu dat we gaan ontwikkelen als de aanvraag is goedgekeurd. Het liefst wil ik komend seizoen al gaan testen.” Het systeem moet op verschillende afstanden worden getest: ,,De sprint is kort en dan wil je een grotere nauwkeurigheid dan bij long distances.” Al hebben verschillende organisaties al aangegeven interesse te hebben, zijn meer test evenementen nog welkom. ,,Als wedstrijden interesse hebben kunnen ze contact opnemen”, aldus Visser.

Live timing en Zwift 
Behalve dat het systeem ideaal is om problemen rondom stayeren aan te pakken, kan het ook worden gebruikt als een nieuwe vorm van live timing. ,,Er is nu wel live timing, maar dat is helemaal niet live. Ze weten helemaal niet waar die atleten echt zijn. Dit zou kunnen helpen om wedstrijden overzichtelijker te maken. Of we zouden zelfs wedstrijden in Zwift kunnen projecteren. Als mensen dan bijvoorbeeld Evert (Scheltinga, red.) in Almere zien fietsen kunnen ze meedoen vanuit huis en kijken hoe lang ze bij hem kunnen blijven.” Ook voor het zwemmen en lopen kan het dan gebruikt worden: ,,Dat je net als met Mylaps een chip bij je hebt, zodat atleten echt live te volgen zijn.”

Prijs
En het hoeft gelukkig niet duur te zijn. ,,De prijs is afhankelijk van hoeveel ik er maak. Honderd, duizend of honderdduizend. Met elektronica is dat een belangrijke factor. Maar ook als ik er 100 maak kost het qua componenten niet heel veel. Dat zijn geen wereldschokkende bedragen.”

,,Wie dat gaat betalen is nog afhankelijk van wat het systeem precies zal doen”, legt Visser uit. ,,Als het alleen is om stayeren tegen te gaan, is het belangrijk om te kijken wie daar het meeste belang bij hebben. Dat zijn atleten en de wedstrijdorganisaties. De bond ook wel, maar dat zit meer in het faciliteren van de hele organisatie ervan. Ik denk dat degene die het betalen eerder wedstrijdorganisaties zouden zijn. Zij moeten nu ook de jury betalen – die letten op meer dan stayeren natuurlijk – maar je zou wel minder motoren het parcours op hoeven sturen; dat scheelt geld. Dus indirect betaalt de atleet er dan natuurlijk ook aan mee, maar die heeft ook baat bij een veilige en eerlijke wedstrijd. Het gaat ook niet betekenen dat wedstrijden weer 50 Euro duurder worden. Mensen hebben nu een Mylaps chip en dat kost 35 of 40 Euro. Dat is eigenlijk bizar veel voor een stukje plastic met een magneet erin.”

Het systeem in een animatie van één minuut: